Een groot persoonlijkheid

Nadia Cury is one-of-a-kind. Zo’n 81 jaar geleden is ze begonnen aan een groots en meeslepend leven, en gisteren mochten we even daarvan proeven. In het kader van “haal met de kerst een toerist in huis” had ze zich geroepen gevoeld Tamara uit te nodigen voor een Hallaca lunch en als onafscheidelijke levensgezel van laatstgenoemde kon ik natuurlijk niet ontbreken. (De hallaca –spreek uit: ajaka- is een in bananenbladeren gewikkelde kippenragout dat tijdens de feestdagen door iedereen hier gegeten wordt).

Om 9:40 waren we bij haar thuis besteld en toen we om 9:42 aankwamen bleken we ‘laat’ te zijn. (Huh, laat? Toen we een tijdje geleden om zes uur op een feestje arriveerden dat om half vijf zou beginnen brachten we de gastheer in verlegenheid: “jullie Hollanders zijn altijd wel erg van de klok he?”). We parkeerden de auto in haar tuin en stapte over in haar gedeukte Mazda. Voor de lunch stond namelijk nog een openluchtconcert op het program en omdat ze de rijstijl van anderen niet vertrouwde bonkte we nu in haar voertuig over de onverharde weg de heuvel af.

Het muziekspektakel ter nagedachtenis aan de doden vond plaats op het kerkhof. De grote parkeerplaats bij de ingang van de Bottelier was echter naar de smaak van Senorita Cury niet geschikt en toen na flink getoeter de beheerders van het perceel bij de poort verschenen werd hen gesommeerd het hek te openen. Als VIP-er heb je privileges op het eiland en niet veel later werd daarom de wagen geparkeerd tussen de laatste rustplaats van Doktoor Da Costa Gomez en het graf van de familie Wu Chin Wang.

Het VIP-bestaan heeft ook nadelen begrepen we snel: “Al die mensen die kennen mij maar ik ken al die mensen niet. Je bent de hele dag aan het zwaaien!” Gelukkig kreeg Nadia even rust toen het lokale gospelkoor de sterren van de hemel begon te zingen. Vanonder de grote mangoboom hoorden we hoe het ‘Sancto Spiritu’ ten gehore werd gebracht en zagen we hoe verschillende aanwezigen de tranen de vrije loop gaven. Onze gastvrouw liet zich minder door de hemelse klanken meeslepen. Tegen het geluid had zij op discrete wijze servetten in haar oren aangebracht en deze staken nu als Apocalyptische bazuinen aan weerzijde van haar hoofd naar buiten.

Voetgangers zijn vervelend volk. Vooral als ze door emoties overmand zich tussen grafzerken begeven. Het was daarom uitsluitend te danken aan de geoefende hand van onze bejaarde chauffeur dat niet een complete familie onder de wielen van de Mazda verdween toen we rond het middaguur de gewijde grond verlieten.

Het grote huis op de Carawaraweg was één groot museum met als onderwerp: het ongelooflijke leven van Nadia Cury. Direct bij binnenkomst in de hal kon je niet heen om de fotosessie van haar en Koning Beatrix en naast de fotocollage troffen we een affiche aan waarop zij als cabaretière werd aangekondigd. Hoewel het vergeelde papier uit een grijs verleden stamde begrepen we dat er vóór haar en ná haar geen vrouwelijke comédiennes zijn geweest op de Nederlandse Antillen en we hier te maken hadden met de ster der sterren. De resterende muren van het huis waren volgehangen met oorkondes en prijzen en werden we daar niet gewezen op een dichtbundel van haar hand?

Eenmaal aan tafel werd het leven van Nadia Cury wat meer in detail besproken. Zo kwam ter sprake dat ze veel beter Engels sprak dan de gemiddelde Antilliaan, veel beter schreef dan de gemiddelde Antilliaan, veel harder werkte dan de gemiddelde Antilliaan, veel meer van de wereld gezien had dan de gemiddelde Antilliaan en veel minder last had van een minderwaardigheidscomplex dan de gemiddelde Antilliaan (ze was dan ook een Arubaanse).

Hoewel de drie uur durende monoloog veel herhalingen kende waanden we ons even in de lang vervlogen tijden. We hoorden hoe haar grootmoeder nog als slavin had gewerkt en hoe zij zelf in de jaren veertig van de 20ste eeuw als kleuring aparte douches moest gebruiken op haar werk bij de Esso raffinaderij. We hoorden hoe zij als tienjarig meisje vier dagen met een boot moest varen omdat er op de Nederlandse Antillen geen chirurgen waren en Panama de dichtstbijzijnde plek was om je amandelen te laten knippen. We hoorden hoe ze was opgevoed door een jaja die haar familie uiteindelijk vijftig jaar zou dienen en hoe haar familie zonder succes getracht had niet te betalen voor de overtocht over de pontjesbrug door de schoenen uit te trekken (armen droegen geen schoenen en hoefden geen tol te betalen). Ook vertelde ze hoe ze in haar eigen gezin de dienstmeid, afkomstig van een van de Brits Caribische eilanden moest verzekeren omdat de Antilliaanse regering zonder pardon alle alleenstaande buitenlandse vrouwen die zwanger werden het land uitzette en de verzekering de reiskosten diende te dekken. En zo vertelde ze veel en veel meer.

Aan het eind van de middag stelde ze ook nog een vraag aan ons maar het lukte haar niet de aandacht voor het antwoord op te brengen. Dat gaf ook niet want wij hadden geen energie meer voor het geven ervan. Foto’s mochten we tot slot niet van haar maken want de plooien in haar nek deden geen recht aan haar eigenlijke schoonheid verzekerde ze ons. Als VIP was ze echter gewend aan dergelijke verzoeken en tot onze blijdschap toverde ze een doosje te voorschijn met daarin een selectie van door haar goedgekeurde beeltenissen. En we kunnen inderdaad niet anders dan zeggen dat het sjaaltje rond haar nek beeldig staat…